انتقاد از نبود روانشناسان و روانپزشکان در برنامه‌ریزی‌های ملی
به گزارش خبرگزاری ، رضا پورحسین رئیس دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران در مراسمی به مناسبت روزجهانی سلامت روان حضور پیدا کرد و با توجه به موضوع بومی سازی علوم‌روانشناسی، گفت: در کشور ما و بسیاری از کشورهای جهان، پیوست‌های بهداشت زیست‌محیطی، فرهنگی و رسانه‌ای در اجرای پروژه‌های ملی اهمیت بالایی دارند؛ به‌عنوان مثال یک پروژه اقتصادی بدون تأیید پیوست‌های محیط زیستی امکان اجرا ندارد؛ حتی اگر ساخت یک هتل پنج یا شش ستاره منجر به تخریب محیط زیست شود، اجازه انجام آن داده نمی‌شود. به این ترتیب، هر پروژه اقتصادی، اجتماعی یا سیاسی نیازمند پیوست‌های دقیق و رعایت آنها است.
وی افزود: با این حال، در کشور ما تنها حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد از این پیوست‌ها رعایت می‌شود و در برخی موارد نیز به‌طور عمدی نادیده گرفته می‌شود. پیوست رسانه‌ای نیز در سال‌های اخیر کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در گذشته، پیش از اجرای طرح‌های ملی، هماهنگی‌های لازم با رسانه‌ها انجام می‌شد تا افکار عمومی آماده‌سازی شود، اما این روند اکنون کمتر مشاهده می‌شود. در حالی که کشورهای دیگر پیوست رسانه‌ای را به‌صورت منظم رعایت می‌کنند، در ایران این ضرورت کمتر به چشم می‌خورد.
پورحسین اعلام کرد: یکی از چالش‌های مهم، عدم حضور فعال روانشناسان، روانپزشکان و مشاوران در برنامه‌ریزی‌های ملی است، این متخصصان باید به‌عنوان استراتژیست‌های حوزه بهداشت روان در اسناد بالادستی و برنامه‌های توسعه حضور داشته باشند تا از تولید مشکلات روانی جلوگیری شود؛ به عنوان مثال در حوزه سلامت جسمی، اقدامات موفقی برای حذف روغن‌های جامد مضر انجام شده است، اما در حوزه سلامت روان هنوز به شکل جدی وارد برنامه‌های کلان نشده‌ایم.
وی ادامه داد: با وجود آمارهای نگران‌کننده اضطراب و مشکلات روانی، اقدامات مؤثر و سازماندهی شده‌ای انجام نشده است. رسانه‌ها و مسئولان باید به جای ایجاد اضطراب و پخش اخبار نگران‌کننده، عوامل داخلی ایجاد کننده استرس را شناسایی و مدیریت کنند. به‌ویژه در شرایط تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی، باید به فرهنگ و بوم داخلی توجه ویژه‌ای شود تا راهکارهای متناسب با شرایط کشور تدوین شود.
پورحسین اذعان کرد: یکی از نکات مهم دیگر ضرورت تغییر پارادایم در سلامت روان است. تجربه‌های میدانی نشان می‌دهد که اثرات روانی حوادث و بحران‌ها، مانند اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)، نیازمند مدیریت تخصصی و راهبردی است؛ با این حال در ایران این موضوع هنوز به طور کامل نهادینه نشده است.
وی خاطرنشان کرد: همچنین، مرجعیت تخصصی در حوزه سلامت روان باید تقویت شود و از حواشی و اختلاف‌های سازمانی پرهیز شود. سازمان نظام روانشناسی و مشاوره در دوره‌های جدید باید بر مرجعیت علمی و تخصصی تمرکز کند و به پیوست‌های بهداشت روان در برنامه‌های ملی توجه ویژه‌ای داشته باشد.
پورحسین تصریح کرد: توجه به سلامت روان فقط محدود به مراکز درمانی نیست، بلکه باید در سطح جامعه و برنامه‌ریزی‌های کلان کشور دیده شود. سلامت روان با سیاست‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ارتباط مستقیم دارد و همکاری بین دستگاه‌های مختلف، رسانه‌ها و متخصصان بهداشت روان برای ارتقای کیفیت زندگی مردم ضروری است.
*
