تشریح حقوق و وظایف ورزشکاران طبق قوانین جهانی مبارزه با دوپینگ

به گزارش خبرگزاری ، غلامرضا نوروزی رئیس فدراسیون پزشکی ورزشی و دبیرکل ستاد ملی مبارزه با دوپینگ، در یادداشتی به تشریح وظایف و مسئولیت های ورزشکاران در زمینه دوپینگ و مبارزه با آن پرداخت.

در این یادداشت آمده است:

دوپینگ یکی از چالش‌های جدی در دنیای ورزش است که نه‌تنها سلامت ورزشکاران را تهدید می‌کند، بلکه روح جوانمردی و برابری رقابت‌های ورزشی را زیر سؤال می‌برد. به همین دلیل، آژانس جهانی مبارزه با دوپینگ (WADA) و نهادهای ملی وابسته نظیر ستاد ملی مبارزه با دوپینگ ایران (ایران نادو) وظایف مشخصی را برای ورزشکاران در نظر گرفته‌اند تا از بروز تخلف پیشگیری شود و مسئولیت‌پذیری آن‌ها در قبال سلامت خود و پاکی ورزش تضمین گردد.

وظایف و مسئولیت های ورزشکاران بر طبق آئین نامه جهانی مبارزه با دوپینگ به این شرح است:

۱- اصل مسئولیت مطلق (Strict Liability)

یکی از اصول بنیادین در مقررات ضد دوپینگ، اصل مسئولیت مطلق است. بر اساس این اصل:

* ورزشکار مسئول تمام مواد موجود در بدن خود است، حتی اگر بدون قصد یا اطلاع او وارد شده باشد.
* بی‌اطلاعی، ناآگاهی یا اعتماد به دیگران (پزشک، مربی، مکمل‌های بازار) توجیه قابل قبول محسوب نمی‌شود.

بنابراین، ورزشکاران باید در قبال هر چیزی که مصرف می‌کنند یا برایشان تجویز می‌شود، دقت و مسئولیت کامل داشته باشند.

۲- آشنایی با قوانین و مواد ممنوعه

ورزشکاران موظف‌اند:

* از مجموعه قوانین مبارزه با دوپینگ آگاهی کافی داشته و از آنها پیروی نمایند. ( برای اطلاع از مجموعه قوانین می توانید به تارنمای ستاد ملی مبارزه با دوپینگ به آدرس https://iranado.ir مراجعه نمایید).
* با فهرست سالانه مواد و روش‌های ممنوعه که توسط WADA منتشر شده و از ابتدای هر سال میلادی ( ۱۱ دی ماه سال شمسی) لازم الاجرا است، آشنایی کامل داشته باشند.
* در صورت نیاز به دارو یا مکمل، از منابع معتبر مانند سایت GlobalDRO.com برای بررسی مجاز بودن آن استفاده کنند و در مواردی که اطمینان کافی ندارند پیش از مصرف هر دارویی، نظر تخصصی پزشک آگاه به مقررات ضد دوپینگ را جویا شوند.

۳- آمادگی برای نمونه‌گیری در هر زمان

طبق قوانین:

* ورزشکار باید در تمام ساعات شبانه‌روز برای ارائه نمونه ادرار یا خون در دسترس باشد.مخصوصاً ورزشکاران نخبه باید مکان و زمان حضور خود را در سامانه ADAMS به‌روز نگه دارند ( قانون Whereabout).
* غیبت‌های غیرموجه یا عدم ارائه نمونه تخلف تلقی می شود و محرومیت در پی دارد.

۴- اطلاع‌رسانی به کادر پزشکی و درمانی

ورزشکار باید:

* کادر پزشکی، فیزیوتراپ، روان‌پزشک و دیگر اعضای تیم درمانی خود را از ممنوعیت برخی داروها آگاه کند.
* اطمینان یابد که درمان‌های پزشکی انجام‌شده با مقررات دوپینگ در تضاد نباشند.
* در صورت نیاز به داروی ممنوعه برای درمان، درخواست معافیت درمانی (TUE) ارائه کند.

۵- همکاری با نهادهای ضد دوپینگ

* از دیگر وظایف مهم ورزشکار همکاری کامل با نهادهای ضد دوپینگ در بررسی های مرتبط با دوپینگ، عدم پنهان‌کاری یا حمایت از متخلفان و اعلام هویت و همکاری کامل با نهادهای مبارزه با دوپینگ در صورت درخواست است.
* عدم همکاری ممکن است منجر به محرومیت، جریمه یا اتهام سوءرفتار (Tampering) گردد.

۶- رعایت رفتار حرفه‌ای و اخلاقی

ورزشکار موظف است:

* با مأموران کنترل دوپینگ و مسئولان سازمان‌دهنده رفتار محترمانه داشته باشد. از تهدید، تمسخر، یا مانع‌تراشی در فرآیند نمونه‌گیری خودداری کند.رفتارهای غیرحرفه‌ای به عنوان تخلف انضباطی یا حتی تخلف دوپینگ تلقی می شود.

حقوق ورزشکار :
* در حوزه ورزش حرفه‌ای، حقوق ورزشکاران در موارد مثبت شدن تست دوپینگ توسط آژانس جهانی مبارزه با دوپینگ (WADA) مشخص و قانونمند شده است. این حقوق بخشی از یک فرآیند منصفانه برای رسیدگی به تخلفات دوپینگ است. در ادامه، مهم‌ترین نکات مربوط به حقوق ورزشکاران را مرور می‌کنیم:

حقوق ورزشکار در صورت مثبت شدن تست دوپینگ:

۱- حق اطلاع شفاف و کتبی

ورزشکار باید:

* به صورت رسمی و کتبی از نتیجه مثبت نمونه مطلع شود.
* نام ماده ممنوعه، تاریخ نمونه‌گیری، نوع نمونه (ادرار یا خون)، و حقوق قانونی خود را بداند.

۲- حق درخواست آزمایش نمونه B

ورزشکار حق دارد:

* تقاضا کند نمونه دوم (B Sample) آزمایش شود.
* در این فرآیند شخصاً حضور داشته باشد یا نماینده‌ای معرفی کند.
* در صورت منفی بودن نمونه B، ورزشکار تبرئه و پرونده مختومه می‌شود.

۳- حق دادرسی عادلانه

* ورزشکار حق دارد در شورای دادرسی حاضر شود، وکیل داشته باشد و مدارک، شواهد و دفاعیات خود را ارائه دهد.

۴- حق اعتراض و تجدیدنظر

* در صورت صدور حکم محرومیت یا جریمه ورزشکار می‌تواند ظرف مدت مشخصی (۲۱ روز) درخواست تجدید نظر یا استیناف نماید. حق دارد مدارک تازه، اشتباهات فرآیند یا سایر موارد را مطرح کند.

۵- حق تقاضای تخفیف مجازات

* اگر ورزشکار بتواند ثابت کند که دوپینگ عمدی نبوده (مثلاً دارو از طریق آلودگی مکمل اوریجینال، نسخه پزشکی، یا خطای آزمایشگاه وارد نمونه او شده)، یا با نهادهای ضد دوپینگ همکاری کند (مانند افشای شبکه توزیع دارو)، ممکن است مجازات کاهش یابد (مثلاً به جای ۴ سال محرومیت، ۲ سال یا کمتر شود).

۶- حق حفظ حریم خصوصی

* تا زمانی که روند حقوقی کامل نشده، باید هویت ورزشکار محفوظ بماند. رسانه‌ها و نهادها حق ندارند قبل از تأیید نهایی، نام او را اعلام کنند.