پیشنهادی برای اکران «قاتل و وحشی»؛ راه‌حلی خلاقانه برای رفع بن‌بست
خبرگزاری -گروه هنر-محمدمهدی ابراهیمی‌نصر؛ فیلم سینمایی «قاتل و وحشی»، محصول سال ۱۳۹۸ پس از گذشت ۶ سال همچنان در بن‌بست اکران باقی مانده و تبدیل به نمونه ای از چالش‌های ناخواسته در مسیر تولیدات فرهنگی شده است. اکران نشدن طولانی مدت، نه‌تنها یک اثر هنری را از حق طبیعی خود برای دیده شدن محروم می کند، بلکه پیامدهای اقتصادی و روانی عمیقی بر پیکره صنعت سینما و عوامل سازنده آن بر جای می گذارد.
فارغ از اینکه رسانه و مدیریت فرهنگی چه دیدگاهی درباره آثار هنری نظیر فیلم «قاتل و وحشی» داشته باشند و با مضمون و فرم این اثر موافق یا مخالف باشند (چرا که به دلیل فقدان اکران‌های خصوصی و عمومی، اطلاعی از ابعاد مختلف فیلم، در دسترس نیست)، حل مسئله اثر حمید نعمت الله یکی از چالش‌های فرهنگی در حوزه سینما در دولت های سیزدهم و چهاردهم بوده و هست.
گره کوری که ۶ سال است لاینحل باقی مانده
مشکل اصلی این فیلم، آن‌گونه که سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، در نشست خبری روز سه‌شنبه ۴ شهریور جاری اعلام کرد، به یک مسئله «فقهی» بازمی‌گردد. کانون این بحث فقهی، حضور طولانی و مداوم لیلا حاتمی در نقش اصلی با سر تراشیده است.
صالحی با اشاره به سابقه حضور زنانی با موی تراشیده در سینمای ایران، تأکید کرد که تفاوت ماهوی این مورد با نمونه‌های پیشین مانند سکانس حضور خانم فریماه فرجامی در فیلم «سرب» مسعود کیمیایی در گستره زمانی آن است؛ در «قاتل و وحشی» این پوشش در تمام مدت فیلم تداوم دارد و همین امر، محل بحث و ایراد فقهی قرار گرفته است.
صالحی بیان کرد که علی‌رغم تلاش‌های مکررش برای حل این گره کور، این مشکل از این زاویه همچنان لاینحل باقی مانده است.
این گره کور، حتی تلاش‌ها برای نمایش فیلم در جشنواره فیلم فجر سال ۱۴۰۳ را نیز ناکام گذاشت و زمان‌های اعلام‌شده اکران آن در سانس‌های پایانی جشنواره، چندبار لغو شد.
تأخیر ۶ ساله برای اکران یک فیلم می تواند تأثیرات سویی بر چرخه تولید فرهنگی و حیات اقتصادی فیلمساز بگذارد. هر اثر هنری و فرهنگی، با هدف دیده شدن توسط مخاطبان تولید می‌شود و تمام شیرینی و دستاورد یک تولیدکننده، در بازخوردهای مخاطبان و سنجش نقاط ضعف و قوت کارش نهفته است.
عدم اکران، به‌طور مستقیم به بی‌انگیزگی عوامل، اعم از بازیگر، کارگردان و سایر دست‌اندرکاران منجر می‌شود. علاوه بر این، ابعاد مالی این اکران نشدن به مراتب سنگین‌تر است. تهیه‌کننده با درآمد حاصل از یک اثر، سرمایه لازم برای تولید بعدی را فراهم می‌کند و اکران نشدن آثار به معنای توقف جریان مالی و در نهایت، ورشکستگی فعالان این حوزه است.
این وضعیت، که در آن یک پروژه با مجوز دولت ساخته می‌شود اما در نهایت به ورطه نابودی می‌افتد، به دور از هرگونه عدالت و اخلاق حرفه‌ای است.
یک پیشنهاد مبتکرانه برای اکران «قاتل و وحشی»
با در نظر گرفتن این مسائل و جستجو برای راهی جهت اکران «قاتل و وحشی»، می‌توان از یک الگوی فرهنگی موجود در کشور الهام گرفت: کنسرت‌های ویژه بانوان.
این کنسرت‌ها که معمولا در تالارهای بزرگی همچون تالار وحدت و فرهنگسرای نیاوران برگزار می‌شوند، فرصتی برای تجربه موسیقی زنده در فضایی اختصاصی، محترمانه و محدود به زنان فراهم می‌کنند و هنرمندان زن در این محیط، استعدادهای خود را به نمایش می‌گذارند.
می توان از روش اکران اختصاصی استفاده شده در حوزه موسیقی، برای فیلم «قاتل و وحشی» نیز بهره گرفت.
اکران این فیلم در سانس های ویژه بانوان، می تواند راه‌حلی خلاقانه و عملی برای رفع بن‌بست کنونی در اکران این اثر باشد. هنرمندی نظیر حمید نعمت الله که با آثاری چون «وضعیت سفید» و مجموعه اپیزودیک «بیا از گذشته حرف بزنیم» به زیبایی فرهنگ ملی و دینی ما را به تصویر کشیده است، باید بیش از این قدر دانسته شود و این راه حل می تواند علاوه بر حل اکران یک اثر، ذهن او را برای تولید آثار جدید باز و دلش را گرم کند.
این شیوه، با محدود کردن مخاطبان به زنان، می‌تواند ایراد فقهی مورد نظر شورای ارزشیابی و نظارت و حتی نهادهای دیگر را به کلی مرتفع کند.
مزایای این رویکرد چندگانه است؛ هم مشکل اکران نشدن فیلم حل می شود و انگیزه و روحیه هنرمندان و بازیگران بازمی‌گردد، هم با ایجاد آورده مالی، از ایراد ضرر بیشتر به سرمایه‌گذاران و تهیه‌کننده جلوگیری می‌شود و هم این امکان را به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌دهد که پرونده این فیلم را دیگر لاینحل نپندارد و گره کور آن را به شکلی مبتکرانه باز کند.
این راهکار، می‌تواند به عنوان یک مدل جدید برای مواجهه با آثار سینمایی حساس، در آینده نیز مورد استفاده قرار گیرد.
*
