سه رکن اصلی پیشگیری از «آلزایمر» کدامند
به گزارش خبرگزاری ، محمدحسین حریرچیان، به مناسبت روز جهانی آلزایمر (۲۶ شهریور)، ضمن تأکید بر نبود درمان قطعی برای آلزایمر، راهکارهای مؤثر برای پیشگیری از آن را تشریح کرد.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: آلزایمر یکی از شایع‌ترین دلایل بروز دمانس یا زوال عقل است که به‌ویژه در افراد سالمند بروز می‌یابد. این بیماری ناشی از تحلیل تدریجی سلول‌های عصبی در مغز است که به کاهش ظرفیت شناختی منجر می‌شود.
وی افزود: با افزایش جمعیت سالمند در کشور، انتظار می‌رود موارد ابتلاء به آلزایمر افزایش یابد. بنابراین باید از اکنون به فکر تمهیدات پیشگیرانه، آموزشی و درمانی باشیم.
عضو گروه علوم بالینی فرهنگستان علوم پزشکی ایران ادامه داد: بیماری آلزایمر در اغلب موارد زمینه ژنتیکی ندارد، اما در برخی افراد، سابقه خانوادگی می‌تواند زمینه‌ساز ابتلاء شود. به گفته او، اختلالات شناختی در آلزایمر ابتدا در حافظه نزدیک بروز می‌کند، در حالی که حافظه دور تا مراحل پیشرفته بیماری معمولاً حفظ می‌شود. همین موضوع گاهی موجب سوء‌تفاهم اطرافیان نسبت به وضعیت بیمار می‌شود.
وی یادآور شد: بسیاری از بیماران مبتلا به زوال عقل، علاوه بر تغییرات بافتی مغز، دچار تنگی عروق کوچک مغزی و سکته‌های مغزی خُرد نیز هستند. این آسیب‌ها اغلب در زمینه بیماری‌هایی مانند دیابت و فشار خون رخ می‌دهد و با کنترل مناسب این بیماری‌ها می‌توان از بروز یا تشدید زوال عقل جلوگیری کرد.
در ادامه، حریرچیان سه رکن اصلی پیشگیری از آلزایمر را به شرح ذیل برشمرد.
۱. فعالیت ذهنی مداوم: سالمندانی که پس از بازنشستگی فعالیت‌های فکری خود را کنار می‌گذارند، در معرض افت شناختی هستند. مطالعه، حل جدول، یادگیری زبان جدید و حفظ اشعار از جمله تمرینات ذهنی مؤثر به شمار می‌رود.
۲. تحرک بدنی روزانه: فعالیت فیزیکی منظم مانند نیم‌ساعت پیاده‌روی در روز، به حفظ حجم مغز کمک کرده و می‌تواند روند تحلیل شناختی را کند نماید.
۳. رژیم غذایی مناسب: تغذیه به سبک مدیترانه‌ای که شامل مصرف سبزیجات، میوه‌جات و غذاهای تازه است، نقش مهمی در سلامت مغز دارد. در مقابل، مصرف فست‌فودها می‌تواند با تشدید روند بیماری همراه باشد.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران با اشاره به درمان‌های دارویی موجود گفت: داروهایی که سالها برای درمان آلزایمر استفاده می‌شود، عمدتاً روند پیشرفت بیماری را کُند کرده و وضعیت بیمار را به طور نسبی تثبیت می‌کنند، اما اثربخشی درمان قطعی ندارند.
این متخصص مغز و اعصاب افزود: داروهای تزریقی جدید نیز به رغم هزینه‌های سنگین، تأثیر چشم‌گیری نشان نداده‌اند و بیشتر جنبه تجاری دارند. این داروها تنها در مراحل اولیه بیماری کاربرد دارند.
حریرچیان تأکید کرد: اهمیت ثبات محیط زندگی بیماران مبتلا به آلزایمر است.
عضو گروه علوم بالینی فرهنگستان علوم پزشکی ایران گفت: جابه‌جایی بیماران بین منازل فرزندان، هرچند با نیت محبت‌آمیز صورت گیرد، می‌تواند به سردرگمی، توهم و اضطراب بیمار منجر شود. بهتر است این بیماران در فضای آشنا و ثابت زندگی کنند و اطرافیان به دیدار آنها بروند.
وی با تأکید بر آموزش خانواده‌ها نسبت به علائم روانی بیماران از جمله توهم، بدبینی و سوء‌ظن، هشدار داد که عدم آگاهی از این علائم می‌تواند منجر به تنش‌های خانوادگی شود. این علائم بخشی از سیر بیماری هستند و باید با درک و حمایت، نه تقابل، با آنها مواجه شد.
حریرچیان در پایان به وجود نرم‌افزارهایی اشاره کرد که با توجه به مرحله بیماری، تمرینات ساده‌ای برای تقویت ذهن بیماران ارائه می‌دهند. این ابزارها می‌توانند بخشی از توانبخشی شناختی بیماران آلزایمر را تشکیل دهند.
*
