
پدیده صحبت کردن در خواب چیست و آیا نگرانکننده است؟
نتایج پژوهشهای علمی نشان میدهد که صحبت کردن در خواب، امری شایع و معمولاً بیخطر در بین عموم مردم است. بر اساس مطالعات، حدود شصت درصد از افراد در مقطعی از زندگی خود این رفتار را تجربه میکنند.
از نظریه تعطیلی مغز تا فرآیند فعال پردازش
برای دههها، تصور بر این بود که خواب حالت کاملی از تعطیلی و استراحت مغز است. از دهه ۱۹۵۰ میلادی به بعد، این نظریه غالب بود که در خواب، اکثر عملکردهای ذهنی و بدنی متوقف میشوند. اما یافتههای علوم اعصاب مدرن، خواب را نه یک فرآیند غیرفعال، بلکه مرحلهای فعال و پیچیده میداند که نقش اساسی در تثبیت حافظه، تنظیم متابولیسم و پاکسازی سموم عصبی ایفا میکند.
کشفیات جدید: امکان مکالمه در عمیقترین مرحله خواب
یک مطالعه در سال ۲۰۲۱ میلادی نشان داد که برخی افراد حتی در مرحله خواب عمیق REM (حرکت سریع چشم) نیز قادر به پردازش محرکهای خارجی هستند و میتوانند به سؤالات شنیداری پاسخ دهند. این یافته، درک سنتی از مرز باریک بین هوشیاری و خواب را به چالش کشیده است.
آیا صحبت در خواب نشانه بیماری است؟
کارشناسان حوزه پزشکی خواب بهطور قاطع اعلام میکنند که صحبت کردن در خواب، در اکثر موارد، یک پدیده طبیعی محسوب میشود. یک مطالعه جامع که توسط آکادمی پزشکی خواب آمریکا (AASM) در سال ۲۰۲۰ میلادی انجام شد، بر شیوع بسیار بالای این پدیده تأکید کرد. بر این اساس، شصت تا شصت و پنج درصد بزرگسالان و حدود پنجاه درصد از کودکان خردسال در خواب صحبت میکنند. این رقم در میان نوجوانان به حدود پنج درصد کاهش مییابد.
راهکارهای مدیریت و کاهش این پدیده
اگرچه این رفتار معمولاً نیازی به درمان پزشکی ندارد، اما متخصصان رعایت اصول «بهداشت خواب» را برای کاهش تکرر آن توصیه میکنند. مهمترین این توصیهها عبارتاند از:
• تامین خواب کافی و باکیفیت به مدت شش تا هشت ساعت در شبانهروز
• پرهیز از مصرف مواد کافئیندار در ساعات عصر و شب
• مدیریت و کاهش عوامل استرسزا و اضطرابآور در زندگی روزمره
در موارد نادری که این پدیده با رفتارهای خطرناک فیزیکی، فریادهای شبانه یا علائم دیگر اختلالات خواب همراه باشد، مراجعه به کلینیکهای خواب برای بررسیهای تخصصی ضروری است.
*