صیادان هرمزگان قربانیِ دریای متلاطم و قانون گریزیِ شب‌چراغی‌ها
خبرگزاری ؛ گروه استان‌ها- علی ستاری: یکی از انکارناپذیر ترین ظرفیت‌های استان هرمزگان صید و صیادی است موضوعی که طی برخی برهه‌های نه چندان دور تلاش زیادی شد که سفره پهن شده از قِبَل آن، از پیش روی صیادان بومی جمع شود اما خدا رحمت کند شهید آیت الله رئیسی را که در دوره ریاستش بر قوه قضائیه سد انحصار طلبی و جارو کردن کف دریا توسط کشتی‌های خارجی و افراد خاص را شکست و در دوره ریاست جمهوری نیز حق را به حق داران رساند و بعد از دهه‌ها بی‌توجهی مسئولان، شرایطی فراهم شد که صیادان بومی نیز بتوانند مجوز صید و صیادی بگیرند و انحصار در حوزه مجوزهای صید نیز شکسته شد.
این روزها وزش‌های وقت و بی وقت باد و طوفان در دریا موجب شده است که این خوان گسترده الهی کمتر سخاوت خود را نشان صیادان دهد.
تداوم فعالیت وقت و بی‌وقت سامانه کم‌فشار فصلی، تلاطم شدید دریا و وزش بادهای جنوب شرقی سبب شده شناورهای سبک از تردد خودداری کنند از سوی دیگر برخی صیادان محلی نیز از خسارت به تجهیزات و تورهای خود خبر می‌دهند و تقریباً سخن مشترک همه آن‌ها کاهش درآمد است که نسبت به آن گلایه‌مند هستند.
سواحل مکران و شرق هرمزگان، یکی از مهم‌ترین پهنه‌های صیادی کشور
سواحل مکران و شرق هرمزگان، یکی از مهم‌ترین پهنه‌های صیادی کشور به شمار می‌روند؛ مناطقی که هزاران نفر از اهالی آن، سال‌هاست معیشت خود را از دریا تأمین می‌کنند و نسل‌به‌نسل هنر و دانش صید را با ابزارهای سنتی و روش‌های بومی حفظ کرده‌اند. با این حال، در سال‌های اخیر، زندگی این جامعه پرتلاش با چالش‌هایی جدی مواجه شده که هم امنیت شغلی صیادان را تهدید می‌کند و هم آینده منابع آبزی کشور را در معرض خطر قرار داده است.
یکی از بزرگ‌ترین معضلات، افزایش بی‌سابقه تعداد روزهایی است که شرایط جوی در دریا نامساعد است. طوفان‌های شدید، بادهای لحظه‌ای و تلاطم‌های غیرقابل پیش‌بینی باعث شده تا شناورهای صیادی برای حفظ جان خدمه، ناچار به پناه بردن به اسکله‌های دوردست شوند.
از سوی دیگر، نبود زیرساخت‌های مناسب ایمنی، اسکله‌های اضطراری، و حتی امکانات ارتباطی استاندارد نظیر بی‌سیم، موجب شده تا صیادان در زمان بحران یا مشاهده تخلفات، عملاً دست بسته باشند.
صیدهای مخرب تهدیدی برای صیادان خرد و محلی
هر آنچه ذکر کردیم در حالی است که روش‌های مخرب صید مانند صید شب‌چراغی و کمدی، بدون نظارت مؤثر به‌راحتی در آب‌های منطقه انجام می‌شود و صید اصولی با قلاب یا تورهای سنتی را به حداقل رسانده است.
همه این عوامل، موجب کاهش درآمد، افزایش هزینه و ناامیدی صیادانی شده که روزگار خود را با خطر، اما با امید به بازگشت سالم از دریا می‌گذرانند.
امروز، جامعه صیادی بیش از همیشه نیازمند حمایت قانونی، نظارت قاطع و توسعه زیرساختی است تا چرخه معیشت و امنیت غذایی در این منطقه استمرار یابد.
صیادان شرق هرمزگان ناچار به پناه بردن به کوه‌مبارک در طوفان‌ها
حسن ملاحی نماینده جامعه لنج‌داران سواحل مکران در گفت‌وگو باخبرگزاری با اشاره به مشکلات جدی صیادان منطقه، از نبود زیرساخت‌های قانونی برای ارتباط اضطراری در دریا و همچنین تداوم روش‌های مخرب صید شب‌چراغی انتقاد کرد و خواستار اقدام جدی دستگاه‌های نظارتی و قضائی برای حفظ منابع آبزیان شد.
وی با اشاره به شرایط سخت صیادان در ایام طوفانی گفت: وقتی دریا طوفانی می‌شود، مسیر بازگشت ما به سمت کوه مبارک تغییر می‌کند؛ در حال حاضر شناورهای ما برای پناه به مناطق امن به سمت کوه مبارک می‌روند؛ این مسیر حدود ۱۴۰ تا ۱۵۰ مایل دریایی فاصله دارد؛ در این مسیر طولانی، بادهای لحظه‌ای می‌وزند و دریا به طور ناگهانی متلاطم می‌شود.
وی ادامه داد: خوشبختانه تاکنون در منطقه کرگان خسارات زیادی نداشته‌ایم، اما این نگرانی همواره وجود دارد و نیاز به اصلاحاتی در این زمینه احساس می‌شود.
ضرورت ایجاد اسکله‌های امن برای صیادان
ملاحی با تاکید بر لزوم تأمین زیرساخت‌های ایمنی افزود: اگر در مسیر بندر کلاهی تا کوه مبارک اسکله‌های مجاز برای صیادان حوزه شرق هرمزگان در نظر گرفته شود، می‌توانند هنگام مواجهه با امواج سهمگین دریا، به آن پناه ببرند، استراحت کنند و منتظر مساعد شدن شرایط بمانند.
روش‌های مخرب صید، بلای جان منابع آبزی
نماینده جامعه لنج‌داران شرق هرمزگان با انتقاد از ادامه صید غیرمجاز و روش‌های تخریبی گفت: دو معضل جدی در حوزه صید وجود دارد. یکی روش صید کمدی است که جلوی مهاجرت ماهیان به سواحل را می‌گیرد و دیگری روش شب‌چراغی است که در عمق دریا انجام می‌شود و باعث صید بی‌رویه و نابودی منابع می‌شود.
او افزود: این دو روش باعث شده‌اند که صید با قلاب، تور و روش‌های مجاز به حداقل برسد؛ از مسئولان شیلات و نهادهای مرتبط درخواست می‌کنیم که به این موضوع به صورت جدی نگاه کنند و آن را ساده و عادی فرض نکنند.
درخواست برای برخورد قضائی با صید شب‌چراغی
ملاحی درباره آسیب‌های صید شب‌چراغی اظهار کرد: روش شب‌چراغی، یک روش کاملاً مخرب است. یک شناور در یک‌بار صید، چند تن ماهی را از دریا خارج می‌کند. این حجم از صید در این فصل سال نه‌تنها مجاز نیست بلکه به منابع دریایی آسیب جبران‌ناپذیری وارد می‌کند.
وی ادامه داد: از مسئولان انتظار داریم که مجوزهای لازم را برای برخورد با متخلفان صادر کنند؛ این یک مطالبه جدی از طرف جامعه صیادی و زیست‌محیطی کشور است.
نبود زیرساخت ارتباطی قانونی، مانع گزارش تخلفات
نماینده جامعه لنج‌داران با اشاره به خلأ ارتباطی در دریا تصریح کرد: در سطح دریا هیچ‌گونه پوشش تلفن همراه وجود ندارد؛ متأسفانه هیچ مجوز رسمی و قانونی از سوی اداره کل بنادر و دریانوردی، سازمان تنظیم مقررات رادیویی یا سازمان شیلات برای نصب بی‌سیم روی شناورهای صیادی صادر نشده است.
وی افزود: اگر بی‌سیم داشته باشیم، آن را تخلف می‌دانند، درحالی‌که صیادان برای گزارش فوری تخلفات نیاز به چنین امکاناتی دارند. اگر امکان ارتباط فراهم شود، گشت‌های دریایی می‌توانند بلافاصله وارد عمل شوند.
دادستان در جریان قرار نگرفته است
ملاحی در پاسخ به این سوال که آیا تا کنون جلسه‌ای با دادستان برای پیگیری این مشکلات برگزار شده است، گفت: خیر، هنوز موفق به دیدار با دادستان نشده‌ایم. اما همواره این مسائل را از طریق سازمان شیلات که ارتباط مستقیم با ما دارد، بیان کرده‌ایم.
ماهی یال‌اسبی در فصل صادرات؛ اما صیاد درگیر مشکلات زیرساختی
وی در پایان به موضوع صادرات ماهی یال‌اسبی نیز اشاره کرد و گفت: در حال حاضر فصل صید ماهی یال‌اسبی است که ارزش صادراتی دارد. این ماهی در منطقه کوه‌مبارک صید می‌شود، اما صیادان مجبورند ۱۵۰ مایل دریایی را طی کنند، صید را از آنجا به ماشین و سپس به بازار ماهی‌فروشان منتقل کنند تا بسته‌بندی و صادر شود. تمام این مسیر با مشکلات عدیده همراه است.
مطالبه جدی برای نجات دریا و صیاد
حسن ملاحی در پایان گفتگوی خود بار دیگر تاکید کرد: اگر مسئولان و دستگاه‌های مربوطه به موضوعات فوق بی‌توجهی کنند، صیادان محلی بیشترین آسیب را خواهند دید و منابع آبزیان خلیج‌فارس و دریای عمان به طور جبران‌ناپذیری تهدید خواهد شد.
دریا نرویم که درآمدی نداریم...
احمد خرابات فعال حوزه صید و صیادی در پاسخ به سوالی در رابطه با وضعیت صیادی طی گفتگو با خبرنگار مهر گفت: طی ماه‌های اخیر تعداد روزهایی که دریا تلاطم شدید دارد و وزش بادهای شدید در جریان است رو به فزونی گذاشته است و این امر موجب می‌شود که عملاً نتوانیم در بسیاری از روزها به دریا بزنیم.
وی افزود: این شرایط شاید خیلی برای شناورهای بزرگ و سنگین مشکل ایجاد نکند اما شناورهای سبک مثل قایق‌های ما در این شرایط خیلی آسیب‌پذیرند و جان ما و تجهیزات‌مان در خطر است.
این صیاد هرمزگانی گفت: عموم صیادانی که با قایق به صید می‌روند با مشکلات معیشتی روبرو می‌شوند چرا که تقریباً روی هر قایق دو تا سه نفر کار می‌کنند و درآمد روزانه دارند و وقتی نتوانیم به دریا برویم درآمدی نیز کسب نمی‌شود.
*
